دکتر لطفعلی رحیم اغلو عسکرزاده ملقب به پروفسور لطفیزاده از پدری ایرانی و مادری اهل جمهوری آذربایجان در شوروی سابق به دنیا آمد و سپس به ایران برگشت و تحصیلات خود را در دانشگاه تهران به اتمام رساند در واقع فردی است که گفته میشود نوآوریهای او، امکانپذیری یک پارادایم تازه در هوش مصنوعی را تبیین، و رئوس کلی آن را ترسیم کردهاست. او در نهایت به آمریکا مهاجرت کرد و تا پایان عمر خود در آنجا به عنوان یک شهروند امریکایی زندگی کرد. لطفی زاده که نظریه ابتکاری «منطق فازی» را ایجاد کرده است، بارها توسط جهانیان تجلیل شده و حتی اخیرا تصویر او به عنوان مشاهیر تاثیر گذار بر زندگی بشریت توسط شرکت گوگل در صفحه اول گوگل منتشر شد. در 30 نوامبر 1964، لطفیزاده مقاله خود را با عنوان "مجموعه های فازی" ارائه کرد - کار پیشگامی که مفهوم منطق فازی را پیشنهاد می کرد و متعاقباً برای انواع فناوری ها از متروی ژاپنی گرفته تا الگوریتم های ضد لغزش که ایمنی خودرو را تضمین می کند، یا در الگوریتمهای معاملات بانکی برای فارکس و اوراق بهادار و بورس و ... و حتی در امور پزشکی و فضایی توسط ناسا اعمال شد.
لطفی زاده در 4 فوریه 1921 در باکو به دنیا آمد. دانشمند آینده در 10 سالگی به همراه خانواده به ایران و به وطن پدری اش نقل مکان کرد. وی از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد و سپس در موسسه فناوری ماساچوست تحصیلات خود را ادامه داد.
به اختصار به او لطفیزاده میگویند. در حین تحصیل و تدریس در دانشگاه کلمبیا در نیویورک، ده سال نظریه آینده خود را توسعه داد. در سال 1949 دکترای خود را به عنوان مهندس برق دریافت کرد.
در سال 1952، به همراه جان راگازی، استاد دانشگاه کلمبیا، یک مقاله تحقیقاتی در مورد روش تبدیل z ارائه کرد که امروزه به طور گسترده در سیستم های پردازش سیگنال دیجیتال استفاده می شود. استراتژیهای معاملاتی بر مبنای این نظریه طراحی شده که معروفترین آن NDS است که توسط بانکهای بزرگ، شرکتهای بیمه، کارگزاریها و... برای طراحی الگوریتمهای معاملاتی با سرعت بالا HFT استفاده میشود تا سالانه میلیاردها دلار سود نصیب این بنگاههای اقتصادی بزرگ کند. اگر چه ثروت لطفیزاده هنگام مرگ حدود ۷ میلیون دلار برآورد شده بود ولی میلیاردها دلار از دانش او کسب درآمد شد.
لطفی زاده در سال 1957 از دانشگاه کلمبیا کرسی استادی گرفت و در آنجا به تدریس نظریه سیستم های عمومی پرداخت. دو سال بعد، او به عنوان استاد مهندسی برق در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی منصوب شد، و 58 سال را به عنوان مدرس در آنجا گذراند و به موازات آن نظریه پیشگام خود در منطق فازی را دنبال کرد.
اثر لطفی زاده «مجموعه های فازی» در سال ۱۳۴۴ منتشر شد. تئوری او جایگزینی برای پارامترهای سفت و سخت منطق سنتی ارائه کرد که امکان وجود مرزهای "فازی" را فراهم کرد که بیشتر با دید انسان از جهان مطابقت دارد.
دانشگاه کالیفرنیا کار لطفی زاده را رویکردی اولیه برای ساخت هوش مصنوعی می داند. چارچوب منطق فازی اساس بسیاری از فناوریهای مدرن از جمله تشخیص چهره، دستگاههای تهویه مطبوع، ماشینهای لباسشویی، گیربکس خودرو، پیشبینی آب و هوا، معاملات سهام و Forex و پلوپزها و... را تشکیل داده است.
به گفته گوگل، آثار لطفی زاده یکی از پر استنادها در تاریخ علم اطلاعات است و دانشجویان بیش از 100000 بار به آن مراجعه کرده اند.
بیش از 33 هزار حق ثبت اختراع با کلمه "فازی" در عنوان در پایگاه داده ثبت اختراع ایالات متحده ثبت شده است و ده ها هزار درخواست در انتظار تایید هستند: از سیستم های فوکوس دوربین گرفته تا سیستم های کنترل خودکار قطار و سایر پیشرفت های مرتبط با فناوری های صنعتی.
لطفی زاده چندین جوایز ملی و بین المللی از جمله جایزه معتبر موسسه مهندسین برق و الکترونیک دریافت کرده است و عضویت در موسسات دانشگاهی مختلف به ویژه آکادمی ملی مهندسی ایالات متحده را داشته است.
او همچنین عضو جامعه علمی موسسه مهندسین برق و الکترونیک، انجمن پیشرفت علم آمریکا، انجمن ماشینهای محاسباتی، انجمن پیشرفت هوش مصنوعی و انجمن بینالمللی سیستمهای فازی بود.
لطفی زاده در آگوست 2017 نامه ای به ریاست جمهوری آذربایجان ارسال کرد و در آن خواستار دفن در زادگاه خود شد. یک ماه بعد، او درگذشت و یک سال بعد، بنای یادبودی بر روی قبر او در کوچه افتخار در باکو نصب شد - به همان اندازه که خود دانشمند فوق العاده بود. با این که دکتر لطفیزاده یک ایرانیالاصل بود ولی به دلایل آشکاری که پس از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران موجب فرار بسیاری از دانشمندان، هنرمندان،نوابغ و فرهیختگان این خاک و بوم شد، حکومت ایران همچون سایر اساتید به او نیز پشت کرد و یک گوهر با ارزش دیگر از ایران خارج شد و اکنون جهان او را یک دانشمند آذربایجانی - امریکایی میشناسد در حالی که یک ایرانالاصل بود و پاسپورت ایرانی او از کنسولگری ایران در باکو گرفته شد.
در ایران تنها به همت و برنامهریزی دانشگاه تهران و انجمن سیستمهای فازی ایران و همکاری برخی سازمانها بویژه شهرداری تهران، کنگرهای در نکوداشت پروفسور زاده در اسفند ۱۳۹۴ و تقریبا همزمان با نود و پنجمین سالروز تولد ایشان در دانشکده فنی دانشگاه تهران برگزار شد. در مراسم افتتاحیه این کنگره مدرک دکترای افتخاری دانشگاه تهران به پروفسور زاده اهدا شد. البته خود ایشان به دلیل کهولت سن در آن مراسم حضور نداشت، و پروفسور ویتولد پدریچ از محققان برجسته در سیستمهای فازی از طرف ایشان در مراسم حضور داشتند.